Poradnik FAQ dla rodziców

18. Jak skutecznie chwalić dziecko?

Pochwały to jedna z najstarszych metod, jakich rodzice używają, by zachęcić dzieci do odpowiedniego zachowania. Pochwały pomagają dziecku lepiej radzić sobie z problemami, dają poczucie bezpieczeństwa, wzmacniają jego poczucie własnej wartości. Każdy z nas woli być chwalony niż krytykowany. Aby zatem zwiększyć skuteczność swoich działań wychowawczych rodzice muszą nauczyć się szukać pozytywnych zachowań u dzieci, zauważać je, wyłapywać i nagradzać je uwagą i pochwałą. Jednak nie każda pochwała prowadzi do poprawy zachowania. Jak więc skutecznie chwalić dziecko?

   - Dzieci reagują dobrze na pozytywne słowa, ich świat jest pełen zakazów, nakazów, krytyki i słowa "nie wolno". Kiedy dziecko się spotyka z zachętami, pochwałami, zaczyna lubić i wierzyć w siebie. Rozwija się jego pewność siebie.

   - Pochwały powinny być skierowane na konkretne zachowanie dziecka (nie ogólne), powinny być szczegółowe; zamiast mówić ogólnie do dziecka np. "Dobra robota" , możesz powiedzieć (nazwij co widzisz i czujesz): "Widzę zasłane łóżko i ładnie złożony koc" Podoba mi się to"

   - Nagradzaj dziecko za dobre zachowanie - naucz się dostrzegać pozytywne zachowanie dziecka, chwal je za nie

   - Chwal dziecko również, kiedy zaprzestało niewłaściwego zachowania

   - Udzielaj pochwały natychmiast

   - Wyrażaj aprobatę nie tylko słowami, ale również uśmiechem

   - Chwaląc dziecko, poklep je po plecach, przytul, pocałuj

   - Chwal konsekwentnie, kiedy tylko zauważysz postępy w zachowaniu, do którego chcesz dziecko zachęcić

   - Wyrażaj się pochlebnie o dziecku w obecności innych

   - Unikaj jednak wygłaszania komplementów bez przekonania i przyczyny. Dzieci doskonale wyczuwają fałszywe intencje.

W niektórych sytuacjach pochwała rodzicielska nie jest na początku wystarczającym wzmocnieniem, by zmienić niewłaściwe zachowanie. Aby jednak zapewnić dodatkową zachętę niezbędną do tego, by dziecko osiągnęło określony cel, rodzice mogą posługiwać się tak zwaną namacalną nagrodą- na przykład specjalny poczęstunek, dodatkowe przywileje.

Rodzice stosując konkretne nagrody w celu motywowania dzieci do uczenia czegoś nowego, powinni równolegle zapewniać im nagrody typu społecznego ( tzn. uwagi i słowa pochwały). Gdy połączy się oba rodzaje nagród, ich wpływ jest o wiele większy.

Warto też wystrzegać się motywowania dzieci różnymi "łapówkami", obietnicami. Wszelkie przekupywanie dziecka pieniędzmi, słodyczami uczy je jednego - manipulacji. Dzieci uświadamiają sobie również, że mogą się targować i zaczynają pytać: " A co mi dasz, jeśli to zrobię?" Rodzice łudzą się, że przekupywanie dzieci (czekoladą lub pieniędzmi) jest skuteczne, bo po pierwsze daje natychmiastowe rezultaty, a po drugie nie trzeba karać dziecka za niewykonanie polecenia rodzica. Jednak na dłuższą metę ta metoda podważa autorytet rodziców, ich słowa przestają być dla dzieci wystarczającym bodźcem. Nie łapówki, a zachęty i pochwały są najlepszymi bodźcami.